مهر المثل و مهرالمتعه (تعاریف و تفاوت ها)

مهر المثل و مهرالمتعه : به طور کلی میتوان گفت که همه ی شما عزیزان با معنی و مفهموم واژه مهریه و کاربرد عرفی آن آشنا هستید و میدانید که به مبلغی که قبل از عقد نکاح بین زوجین تعیین و تراضی می شود و به محض وقوع عقد نکاح به ملکیت زوجه در می آید ، مهریه می گویند. اما همین مهریه در عالم حقوق و رویه قضائی طرق و معانی مختلفی دارد که در ادامه به آن می پردازیم.

انواع مهریه

بهتر است بدانید که در حقوق مهریه به سه نوع تقسیم شده است ؛

• مهرالمسمی
• مهرالمثل
• مهرالمتعه

مهرالمسمی

مهرالمسمی همان مهریه ای است که رواج عرفی دارد و با تراضی و توافق طرفین تعیین میشود و در صورت مطالبه زوجه همان مقدار باید به او تقدیم شود و امکان تغییر در مقدار آن وجود ندارد مگر با توافق طرفین.

که البته به این نکته نیز توجه داشته باشید که طبق نظریه شورای نگهبان ، امکان افزایش میزان مهریه وجود نداشته و فقط امکان کاهش و یا بذل آن وجود دارد.

اما قبل از پرداختن به مهرالمثل و مهرالمتعه باید این نکته حقوقی را به شما عزیزان بگوییم که فقط و فقط در نکاح منقطع است که تعیین مهریه الزامی می باشد که اگر مهریه تعیین نشود عقد نکاح منقطع یا همان موقت باطل است و در نکاح دائم الزامی به تعیین مهریه در حین عقد وجود ندارد و پس از عقد نیز طرفین میتوانند با تراضی و توافق یکدیگر به تعیین مهریه بپردازند.

مهر المثل و مهرالمتعه

اما در ادامه به این خواهیم پرداخت که مهرالمثل چیست و در چه صورتی به جای مهرالمسمی به زوجه مهرالمثل و یا مهرالمتعه تعلق میگیرد با گروه وکلای عدل محور همراه باشید.

مهرالمثل

مهرالمثل در جایی به زوجه تعلق میگیرد که در حین عقد نکاح دائم مهریه تعیین نشده باشد و رابطه زناشویی میان زوجین صورت گرفته باشد و در این حال زوج مکلف به پرداخت مهریه به زوجه بنا به دلایلی اعم از مطالبه زوجه و درخواست طلاق از سوی زوج که ناشی از عدم ایفای وظایف زناشویی زوجه نباشد و … باشد و بین آن ها نیز تراضی صورت نگیرد. در این حال است که زوجه مستحق مهرالمثل مکلف به پرداخت مهرالمثل به زوجه میباشد.

حال سوال آن است که مهرالمثل چگونه و توسط چه کسی و با حصول چه شرایطی تعیین میشود که در ادامه به آن میپردازیم.
طبق قانون مدنی برای تعیین مهرالمثل باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب و همچنین‌ معمول محل و غیره در نظر گرفته شود.

با توجه به همین ماده در قانون مدنی میتوان گفت که اصلا هیچ روال ثابت و مشخصی برای تعیین مهرالمثل وجود نداشته و قطعاً در مورد هر پرونده و هر کیس به صورت کاملا نسبی و با توجه به اوضاع و احوال و قرائن پرونده و وضعیت زوجه تعیین میشود.

همانند وضعیت خانوادگی ، تحصیلات ، محل زندگی ، پیشینه زندگی ، شغل ، جایگاه اجتماعی و … همگی موثر در تعیین مهرالمثل برای زوجه هستند. برای مثال ممکن است برای دو زن با شرایط یکسان که یکی در شهری بزرگ و دیگری در شهری کوچک زندگی میکند مهرالمثل متفاوت تعیین شود و یا برای زنی که تحصیلات دانشگاهی دارد مهرلمثلی متفاوت از زنیکه مدرک دانشگاهی ندارد تعیین شود.

همچنین به سابقه خانوادگی و تعیین میزان مهریه در خانواده زوجه نیز دقت میشود و بر اساس عرف خانوادگی زوجه برای وی مهرالمثل تعیین میگردد.

مهرالمتعه

مهرالمتعه در شرایطی است که همانند مهرالمثل در عقد نکاح دائم ، مهرالمسمی تعیین نشده و زوجین تصمیم به طلاق دارند اما بر خلاف کهرالمثل در اینجا هنوز رابطه زناشویی شکل نگرفته است و در این صورت زوجه مستحق مهرالمتعه میباشد.
باید دقت داشته باشید که بر خلاف مهرالمثل ، مهرالمتعه با توجه به شرایط و وضعیت زوج و تمکن یا عدم تمکن وی تعیین میگردد و شرایط زوجه هیچ دخلی در تعیین میزان مهرامتعه نخواهد داشت.

نکته آخر آنکه زن برای مطالبه مهرالمثل یا مهرالمتعه خود به وکیل خانواده مراجعه می نماید و دادخواست مطالبه مهرالمثل/مهرالمتعه  را تقدیم دادگاه نموده که در این صورت ، کارشناس دادگاه با توجه به شرایط و عوامل مذکور حسب مورد با توجه به شرایط زوجه و یا زوج ، میزان مهرالمثل یا مهرالمتعه و را تعیین و حکم به پرداخت آن صادر خواهد کرد.