ابطال رای داوری چیست و چگونه باید انجام شود ؟

ابطال رای داوری : باتوجه به اصل حاکمیت اراده و همچنین قوانین مربوط به آیین دادرسی مدنی می توان در برخی از قراردادها مبادرت به تعیین داور نمود. حتی دادگاه نیز در برخی از موارد می تواند مبادرت به ارجاع امر به داوری نماید. رای داور نیز همانند آراء دادگاه ها لازم الاجراست اما قابلیت اعتراض و تجدیدنظر نیز دارد. درواقع عدالت و اصل بی طرفی اقتضاء می کند که همواره برای فردی که علیه او حکمی صادر شده است امکان اعتراض وجود داشته باشد.

شما نیز ممکن است بنابر قرارداد منعقد شده و همچنین بنابر ارجاع قاضی ملزم شوید به یک داور برای بررسی موضوع مراجعه کنید. در اغلب موارد نیز تعیین داور بر عهده طرفین است و هر دوی آن ها می توانند با توافق یکدیگر نسبت به تعیین داور اقدام کنند. حتی امکان تحدید حدود اختیارات داور نیز وجود دارد و آن ها می توانند درخواست کنند صرفا به یکی از بخش های مورد دعوی رسیدگی کند. حال سوال این است که چگونه می توان ابطال رای داوری را درخواست نمود؟

برای ابطال رای داوری باید چکار کنیم؟

وکیل حقوقی : در این خصوص دو شکل متفاوت از ارجاع به داوری قابل تصور است. اول اینکه طرفین به اختیار خود و بدون مراجعه به دادگاه نسبت به تعیین داور اقدام کرده اند و دوم اینکه طرفین قرارداد در نتیجه ارجاع به داوری از طرف قاضی این فعل را انجام داده اند. حال اگر یکی از طرفین که به رای صادر شده از جانب داور اعتراض دارد بخواهد درخواست ابطال رای داوری بدهد باید با توجه به توضیحات تکمیلی، یکی از شیوه های ذیل را انتخاب کند:

• در صورتی که داوری به توافق طرفین و بدون ارجاع از طرف دادگاه بوده است باید درخواستی مبنی بر ابطال رای داوری را تنظیم نموده و به دادگاه صالح تقدیم کنند.
• اگر طرفین در نتیجه ارجاع به داوری از جانب قاضی این کار را انجام داده باشند دیگر نیازی به تقدیم درخواست نیست و صرف اعتراض در دادگاه بدوی کفایت می کند.

مصادیق اعتراض و ابطال رای داوری

باتوجه به اینکه رای داور نیز همانند آراء دادگاه ها لازم الاجراست و قطعیت دارد صرفا در موارد محدودی می توان نسبت به آن اعتراض کرد و پذیرش اعتراض نیز مبتنی بر ارائه دلایل قانونی است. این موارد حصری نیستند اما می توان به مهمترین مصادیق اعتراض به رای دادگاه ها به صورت ذیل اشاره کرد:

• صدور رای برخلاف قوانین موجود
• صدور رای خارج از حیطه اختیارات داور
• صدور رای خارج از محدوده موضوعی که قابل داوری بوده است
• صدور رای پس از انقضای موعد داوری
• مخالفت رای داوری با قوانین مربوط به قراردادها و ادارات ثبت املاک و اسناد رسمی
• صدور رای توسط داوری که طبق قوانین موجود، مجاز به داوری نبوده است
• طبق برخی از موارد، قرارداد ارجاع به داوری بی اعتبار بوده باشد

اعتراض ثالث به رای داوری

اعتراض ثالث به رای داوری نیز می تواند منجر به ابطال رای داور شود با این حال داور می تواند رای صادره را در محدوده حقوق ثالث تصحیح کند اما اگر رای صادره تماما با حقوق ثالث در ارتباط باشد درخواست اعتراض ثالث توسط دادگاه بررسی شده و اگر درخواست وی قانونی باشد دادگاه نیز حکم به ابطال رای داوری خواهد داد.

مهلت اعتراض به رای داوری

باتوجه به قوانین آیین دادرسی مدنی، مدت زمان قانونی برای اعتراض به رای داوری، بیست روز از زمان ابلاغ رای صادره به طرفین است. اگر یکی از طرفین در خارج از ایران اقامت داشته باشد این مدت به میزان دو ماه است. اگر هم عذر موجهی برای یکی از طرفین پیش آمده باشد زمان های مذکور از زمان رفع عذر محاسبه می شوند.

قرار توقف عملیات اجرایی

زمانیکه رای داور صادر می شود عملیات اجرایی نیز آغاز می گردد. اگر فردی که معترض است صرفا درخواست ابطال رای داور یا اعتراض به آن را از داوری یا دادگاه تقاضا کند عملیات مربوطه متوقف نمی شود و این امر یکی از مهمترین عواملی است که باعث می شود تا عامه اجتماع به اهمیت حضور یک وکیل در پرونده های خود پی ببرند.

شما باید در کنار درخواست ابطال رای داوری، درخواست قرار توقف عملیات اجرایی را نیز از دادگاه درخواست کنید. ماهیت این قرار و درخواست ابطال رای داوری، غیر مالی بوده و رسیدگی به آن ها نیز مشمول پرداخت هزینه دادرسی امور غیرمالی خواهد بود.