ترک انفاق و مجازات آن در قانون ایران

ترک انفاق و مجازات آن در قانون :یکی از مهمترین مسائلی که در حوزه حقوق قضایی مطرح می شود ترک انفاق و مجازات آن می باشد. منظور از انفاق همان نفقه است که یکی از آثار مالی نکاح بوده و در مهمترین حالت ممکن شامل نفقه زن می گردد که بر عهده مرد می باشد و ترک آن مستوجب مجازات است. حال سوالی که مطرح می گردد این است که :

• اصلا نفقه چیست؟
• منظور از ترک انفاق کیفری چه می باشد؟
• نحوه محاسبه نفقه چگونه است و مجازات ترک انفاق چیست؟

برای دستیابی به پاسخ این سوالات با مطالعه این مقاله عدل محور را همراهی کنید.

نفقه چیست؟

وکیل ترک انفاق : در ابتدا باید به تعریف نفقه بپردازیم تا درک واضحی از ترک انفاق و مجازات آن داشته باشیم. نفقه با مهریه، اجرت المثل و نحله متفاوت است. درواقع نفقه به رفع نیازهای زندگی زناشویی به میزان متعارف گفته می شود. منظور از میزان متعارف، سطح زندگی زن می باشد بدین صورت که اگر زن در یک خانواده و جامعه مرفه زندگی کرده باشد مرد نیز باید خانه، خوراک، پوشاک، وسایل آرایشی و بهداشتی و سایر موارد را باتوجه به سطح زندگی و اجتماعی همسر خود فراهم نماید.

مسئله اصلی این است که مرد تنها زمانی وظیفه دارد نفقه همسر خود را بپردازد که زوجه در تمکین باشد. بدین معنا که زوجه شرایط یک رابطه مطلوب از لحاظ جنسی و غیر آن را برای مرد فراهم نموده باشد در غیر این صورت نمی تواند درخواست نفقه داشته باشد. حال اگر مرد نسبت به پرداخت نفقه همسری که در تمکین است بی تفاوت باشد مرتکب یک فعل کیفری شده و در قالب ترک انفاق قابل مجازات می باشد.

ترک انفاق کیفری چیست؟

ترک انفاق زمانی جنبه کیفری پیدا می کند که زوجه برای درخواست نفقه حال به دادگاه مراجعه می نماید. بنابراین اگر زوجه مدعی عدم دریافت نفقه در سال ها یا ماه های گذشته باشد نمی تواند به جرم تـرک انفـاق کیفری از همسر خود شکایت کند و تنها می تواند در دادگاه حقوقی، دادخواست نفقه معوقه را داشته باشد.

به عنوان مثال اگر مرد سه ماه قبل از پرداخت نفقه امتناع نموده و این امتناع به زمان حال نیز کشیده شده است امکان شکایت کیفری ترک انفاق وجود دارد و این امر مشمول دادخواست نفقه معوقه نیست و نوعی ترک انفاق در زمان حال به حساب می آید اما اگر سه ماه قبل و به مدت یک ماه تـرک انفـاق نموده باشد تـرک انفـاق کیفری نبوده و صرفا جنبه حقوقی دارد.

نحوه محاسبه نفقه چگونه است؟

تصور کنید اکنون به دادگاه مراجعه کرده و از همسر خود به علت عدم پرداخت نفقه حال شکایت کرده اید. در این شرایط اگر مرد ادعای پرداخت نفقه را داشته باشد باید آن را اثبات کند و در غیر این صورت باید میزان نفقه را با توجه به نظریه دادگاه پرداخت نماید. محاسبه نفقه زوجه با توجه به شرایط وی صورت می گیرد. بنابراین دادگاه به وضعیت مالی مرد برای محاسبه نفقه توجه نمی کند و وضعیت خانوادگی، اجتماعی و شخصیتی زن را برای محاسبه نفقه مورد توجه قرار می دهد.

این نکته را هم مدنظر داشته باشید که صرفا برای مطالبه نفقه همسر به وضعیت زوجه توجه می شود اما برای نفقه فرزندان، پدر و مادر و افرادی که غیر از همسر به عنوان واجب النفقه شناخته می شوند وضعیت مالی مرد مورد توجه واقع می شود و دادگاه با توجه به وضعیت دارایی (اعم از دارایی مثبت و منفی که شامل اموال منقول و غیر منقول و بدهی و ها و قروض فرد می شود) مرد نسبت به محاسبه میزان نفقه سایر افراد واجب النفقه تصمیم گیری می کند.

مجازات عدم پرداخت نفقه چیست؟

وکیل نفقه : باتوجه به اینکه قانون گذار جمهوری اسلامی ایران توجه ویژه ای به حق زن مبنی بر نفقه داشته است مجازات خاصی را هم برای ترک انفاق کیفری معین نموده است. بنابراین مردانی که مبادرت به ترک انفاق کیفری می کنند طبق قانون مجازات اسلامی به سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم می شوند. البته ممکن است میزان مجازات به علت بهره گیری از قوانین مربوط به تخفیف یا تعلیق مجازات، کاهش یابد یا به حالت تعلیق درآید اما مسئله اصلی این است که تعهدات لازم را از زوج برای پرداخت به موقع نفقه اخذ می کنند.

نکاتی در خصوص ترک انفاق و مجازات آن

• اگر مرد بدون دلایل مستند و در عین تمکن مالی و برای تحت فشار قرار دادن زن، عامدا از پرداخت نفقه خودداری کرده باشد احتمال تخفیف یا تعلیق مجازات نیز به مراتب کاهش می یابد.
• اگر عدم توانایی مرد ناشی از بیکاری، تعدیل نیروی شرکت ها یا ورشکستگی باشد و منجر به عدم پرداخت نفقه گردد احتمال اجرای حکم حبس نیز کاهش پیدا می کند.
• زمانی که مرد توانایی پرداخت نفقه را ندارد می تواند درخواست اعسار داده و از دادگاه بخواهد که مبلغ مورد نظر را تقسیط نماید یا اینکه تا زمان توانایی مالی پرداخت آن را به تعویق اندازد.
• زن می تواند برای درخواست نفقه حال نیز به دادگاه حقوقی مراجعه نماید اما نمی تواند برای درخواست نفقه گذشته، شکواییه ترک انفاق را تنظیم کند.
• زن می تواند برای درخواست نفقه خود (نفقه حال) به دادگاه کیفری مراجعه کند اما نمی تواند برای نفقه فرزندان شکایت کیفری مطرح کند.