مانع بودن قتل از ارث

مانع بودن قتل از ارث یکی از مباحث حقوق جزای اسلامی است که بسیاری از مردم اطلاع خاصی راجع به آن ندارند. این قاعده یکی از مهمترین قواعد حقوق جزاست که از ارتکاب قتل توسط وارثین یک شخص جلوگیری به عمل می آورد. شاید تصور کنید قتل مورث به وسیله یکی از وراث یا جمعی از آن ها صرفا به فیلم ها و سریال های تلویزیونی اختصاص دارد اما بد نیست بدانید که ارتکاب قتل با چنین دلایلی در دنیای واقعی نیز متصور است.

مانع بودن قتل از ارث چگونه است؟

هر نوع قتلی را نمی توان به عنوان مانع ارث قلمداد کرد. شرایط خاصی برای مانع شدن قتل از ارث وجود دارد. در این خصوص باید موارد ذیل را بیان کنیم:

• قتل باید به صورت عمدی رخ داده باشد.
• قتل غیر عمدی مورث توسط وارث، هرگز نمی تواند مانع ارث باشد.
• قتل مورث توسط وارث غیر ممیز در زمره قتل عمد قرار نمی گیرد و مانع ارث نیست.
• قتل از روی آگاهی توسط وارث ممیز در زمره قتل عمد قلمداد می شود.
• قتل به صورت مستقیم توسط وارث و بر علیه مورث صورت گرفته باشد.
• قتل ممکن است بالمباشره باشد یا به تسبیب؛ به تنهایی صورت گیرد یا با کمک دیگران.

قتل موصی توسط موصی له: هرچند قتل عمد مورث توسط وارث باعث می شود وی از دریافت سهم الارث محروم گردد اما قتل توسط موصی له، نمی تواند مانع دریافت موصی به توسط موصی له باشد.

سقط جنین

سقط جنین حتی در ماه های آخر بارداری به عنوان قتل محسوب نمی شود اما اگر به منظور مانع شدن از ارث صورت گیرد در حکم قتل عمد خواهد بود و یکی از موانع ارث محسوب می شود.

قتل مورث به موجب قانون یا برای دفاع از خود

در صورتی که قانون حکم قتل مورث توسط وارث را به جهتی از جهات قانونی صادر کرده باشد یا قتل مورد نظر در نتیجه دفاع شخصی قاتل در مقابل مقتول صورت گرفته باشد مانع ارث نخواهد بود.

شرایطی که مانع بودن قتل از ارث قلمداد نمی شود

هرچند در مطالب فوق بیان کردیم که قتل مورث مانع ارث است اما در برخی از موارد، قتل هایی صورت می گیرد که با توجه به قواعد فقهی، نمیتوان آن ها را در زمره موانع ارث قلمداد کرد. مصادیق ذیل در زمره موانع ارث به علت قتل قلمداد نمی شوند:

1. اگر شخصی پدر بزرگ خود را به قتل برساند تا اموال او به پدرش برسد و سپس اموال پدر به قاتل انتقال یابد، این امر مانع ارث به علت قتل نخواهد بود. بنابراین ابتدا اموال به پدر قاتل و فرزند مقتول انتقال می یابد و سپس در صورت مرگ پدر، اموال او به فرزندش انتقال خواهد یافت.
2. اگر فردی پدر خود را که تنها وارث پدر بزرگ است به قتل برساند تا اموال پدربزرگ بعد از مرگ او به مالکیت قاتل درآید از ارث پدر محروم می شود اما از ارث پدربزرگ محروم نمی شود.
3. اگر شخصی سایر وراث را به قتل برساند تا اموال بیشتری را در قالب سهم الارث مورث به دست آورد از ارث به علت ارتکاب قتل محروم نمی گردد و سهم الارث وراث کشته شده را نیز به دست می آورد. بنابراین سهم الارث بیشتری را دریافت خواهد کرد.
4. در صورتی که قاتل، تنها وارث مورثی باشد که توسط او نیز به صورت مستقیم و عمدی کشته شده است از دریافت ورثه محروم می شود اما اولاد او از دریافت آن محروم نمی شوند. بنابراین سهم الارث قاتل به صورت قهری به اولاد او منتقل می شود.