نفقه فرزند شامل چه مواردی است ؟

نفقه فرزند : همانطور که میدانید پس از انعقاد عقد نکاح تکالیفی بر ذمه زوجین است و همین روال پس از فرزند آوری نیز وجود دارد و وظایفی بر عهده پدر و یا مادر و در مواردی جد پدری نیز قرار میگیرد. استفاده از تجربیات وکیل نفقه در این زمینه میتواند راهگشای سریع بسیاری از مشکلات شما باشد، در ادامه با عدل محور همراه باشید…

نفقه فرزند از جمله مواردی است که بر ذمه پدر و یا در شرایطی مادر است و باید پرداخت شود که اگر نشود ، دارای ضمانت اجرا خواهد بود.

باید بدانید که بر خلاف نفقه زوجه در قانون مدنی به آن تصریح شده است ، نفقه فرزند در قانون مدنی تصریح نشده است و فقط به آن عنوان ” اقارب ” و ” افراد واجب النفقه ” داده شده است.

همچنین است که نفقه در قانون مدنی تعریف شده است اما موارد آن حصری نیستند و میتوانند شامل مصادیقی بالاتر و بیشتر از آنچه که در قانون تعریف شده است بشوند و مطابق با نیاز های روز جامعه تغییر کنند.

موارد نفقه

نفقه میتواند شامل مواردی اعم از :

• خوراک
• پوشاک
• مسکن
• هزینه های متعارف
• و …

بشود.

آیا نفقه شامل هزینه تحصیل نیز می شود ؟

حال سوالی که پیش می آید آن است که آیا هزینه های تحصیل نیز جز موارد نفقه هستند یا خیر؟

باید بگوییم که بر اساس آنچه که از عرف و جامعه بر می آید قطعاً هزینه های تحصیل تا آن جایی که تحصیل بر فرزند واجب است ، بر فرد مکلف به پرداخت نفقه نیز واجب میشود اما هزینه های دانشگاهی و کلاس های خصوصی و کلاس های یادگیری زبان های خارجه و … میتوان گفت بستگی به تمکن وی دارد و وجوبی بر آن نیست.

همانطور که در قانون مدنی آمده است ؛ نفقه فرزند بر عهده پدر است و بعد از فوت پدر یا عدم توانایی مالی او بر عهده جد پدری است اما اگر نه پدر و نه جد پدری تمکن مالی نداشته باشند نفقه بر عهده مادر خواهد بود.

پس به طور کلی میتوان گفت که نفقه فرزند بر عهده پدر میباشد و اگر پدر نفقه فرزند خودش را نپردازد ، فرد میتواند الزام او را از دادگاه بخواهد اما با حصول شرایطی.

شرایط مطالبه نفقه

حال به این میپردازیم که این شرایط چه هستند ؛

نحوه مطالبه نفقه بدین صورت است که اگر فرزند دختر کمتر از نه سال و پسر کمتر از پانزده سال باشد به استناد قانون حمایت خانواده کسی که طفل را نگهداری می کند مثل مادر می تواند برای نفقه او به طرفیت پدر اقامه دعوی کند.

از فاصله سنین مذکور تا هجده سال تمام نیز در صورتی که حکم رشد از دادگاه گرفته شده باشد فرزند می تواند بر علیه پدر یا هر شخص دیگری که پرداخت نفقه بر عهده اوست اقامه دعوی کند اما اگر حکم رشد از دادگاه گرفته نشده باشد تا پایان هجده سالگی تمام یعنی تا اول نوزده سالگی فرزند نمی تواند به تنهاییی اقامه دعوی کند.

پرداخت نفقه تا چه سنی ادامه دارد ؟

یکی دیگر از مواردی که باید به آن پرداخته شود آن است که پرداخت نفقه تا چه سنی باید ادامه پیدا کند و وجوب پرداخت نفقه تا چه سنی بر عهده فرد است ؛ در خصوص این جواب باید بین فرزند دختر و پسر قائل به تفکیک شویم زیرا که در این مورد نیز قانون ساکت است اما پاسخ این است که بر طبق قانون مدنی کسی مستحق نفقه است که ندار بوده و نتواند به وسیله اشتغال به شغلی وسایل معیشت خود را فراهم سازد و این ملاک تصمیم گیری قضات در این خصوص است.

با توجه به عرف و رویه ضائی میتوان گفت که ، فرزندان پسر پس از هجده سالگی، و اتمام دوره خدمت سربازی اگر توانایی کار داشته باشند، مستحق دریافت نفقه نمی باشند ولی در مورد فرزندان دختر رویه بر این است که اگر آن دختر مشغول به شغلی نباشد پرداخت نفقه او تا زمان ازدواج بر عهده پدر و با شرایط گفته شده بر عهده جد پدری و یا مادر است.

نحوه تعیین نفقه

اصولا دادگاه برای تعیین نفقه پرونده را به کارشناسی ارجاع میدهد و کارشناس با توجه و اوضاع و احوال و قرائن زندگی طرفین میزان نفقه را تعیین میکند که این میزان نفقه با توجه به شرایط قابل تغییر با درخواست مجدد از دادگاه میباشد.

برای مثال هنگامی که برای فردی ماهیانه حدود هفتصد هزار تومان نفقه تعیین شده باشد و در حال حاضر با توجه به شرایط شغلی و تحصیلی و … هزینه های زندگی او افزایش یافته باشد میتوان از دادگاه درخواست مجدد برای تجدید در میزان مطالبه نفقه را نمود.

نکته آخر آنکه نپرداختن نفقه فرزند در صورت تمکن مالی جرم نیز محسوب می شود و بر طبق قانون حمایت خانواده مجازات نپرداختن نفقه افراد واجب النفقه مثل فرزند حبس تعزیری درجه شش می باشد. و حتی نپرداختن نفقه فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی و یا کودکان تحت سرپرستی هم مشمول مجازات این ماده است.