نکات حقوقی در دوران نامزدی

نکات حقوقی در دوران نامزدی : در ابتدا قبل از توصیف نامزدی به پرداختن به اوصاف خواستگاری میپردازیم.

نکات خواستگاری

طبق قانون مدنی هر زنی را که خالی از موانع نکاح باشد میتوان خواستاری نمود و به زبان عامیانه خواستگاری عبارت است از آنکه از زنی تقاضای ازدواج شود.

در مواردی نیز خواستگاری ممنوع است همانند خواستگاری از زنی که عده طلاق بائن یا وفات به سر میبرد که خواستگاری صریح از ایشان ممنوع میباشد و یا خواستگاری از زنی که شوهر دارد یا در عده رجعی به سر میبرد چه صریح باشد و چه ضمنی. همچنین طبق قول مشهور فقها میتواند دختر صغیره را از ولی وی خواستگاری نمود.

نامزدی

حال پس از توصیف خواستگاری به توصیف نامزدی برای شما عزیزان میپردازیم ، با توضیحات وکیل خانواده همراه باشید…
نامزدی قراردادی است جایز ( یعنی هرکدام از طرفین هر زمانی که بخواهد میتواند آن را فسخ کند ) که بین زن و مردی منعقد میشود و در آن دو طرف تعهد به ازدواج میدهند. در واقع میتوان گفت نامزدی یک تعهد و یک پیش قرارداد برای انعقاد عقد نکاح در آینده می باشد.

دقت کنید که عقد نامزدی در قانون مدنی با نامزدی که در عرف به آن میگویند تفاوت دارد زیرا در عرف نامزدی به دوران پس از انعقاد عقد نکاح و قبل از گرفتن مراسم عروسی یا رفتن به خانه مشترک گویند اما در نامزدی منظور در قانون مدنی هنوز عقد نکاح منعقد نشده است و صرفاً تعهد به آن گفته شده است.

مطالبه خسارت در نامزدی

دوستان دقت داشته باشید که تعهد به ازدواج به هیچ عنوان الزام آور نیست حتی اگر تمام مهریه تادیه شده باشد اما در خصوص سو استفاده طرفین در این حقی که میتوانند هر زمان نامزدی را برهم بزنند و یا تقصیر یکی دیگر از طرفین و ورورد خسارت مادی یا معنوی ، بحث مسئولیت مطرح میشود که تعارضی با امکان برهم زدن نامزدی نخواهد داشت.

همچنین در صورت به هم خوردن نامزدی بدون علت موجهه و با اثبات این موضوع توسط زیان دیده ، میتوان وجه التزام معین نمود و آن را مطالبه کرد و صحیح میباشد و تعارضی با نامزدی ندارد زیرا اجبار غیر مستقیم به نکاح نیست و فقط برای فردی که زیان دیده است این حق به وجود می آید.

آثار به هم خوردن نامزدی نسبت به هدایای طرفین

نمیتوان هدایای رد و بدل شده بین طرفین در نامزدی را هبه دانست زیرا با قواعد کلی هبه تفاوت دارد اما هدایایی که بین زوجه یا زوج و خانواده آن ها رد و بدل شده است تابع قواعد و قوانین کلی هبه میباشد.
هنگامی که نامزدی فسخ میشود ، هدایای نامزدی نیز خود به خود منفسخ میشوند و باید مسترد شوند ؛ برای این استرداد باید بین هدایا تفاوت قائل شد.

هدایایی که عین آنان موجود است

اگر عین هدایا موجود باشد میتوان آن ها استرداد کرد و تفاوتی ندارد که هدیه از اموال مصرف شدنی باشد یا مصرف نشدنی اما اگر عین هدایا موجود نشده باشد و یا تلف شده باشد . اگر از اموال مصرف شدنی بوده امکان گرفتن مثل یا قیمت آنان وجود ندارد و در اموال مصرف نشدنی قابل استرداد نیز نیست مگر آنکه با تقصیر فرد هدیه گرفته تلف شده باشد که که امکان مطالبه قیمت آن میباشد و بار اثباتی آن بر عهده هدیه دهنده است زیرا که طبق اصول ، اصل بر عدم تقصیر میباشد.

تکلیف هدایا در صورت فوت یکی از طرفین

در اینجا نیز باید بین وجود یا عدم وجود عین هدایا تفاوت قائل شویم . اگر عین هدایا موجود باشد هدیه دهنده میتواند آن ها را مسترد کند چه مصرف شدنی باشند و چه مصرف نشدنی .
اما اگر عین هدایا تلف شده باشند و موجود نباشند لازم نیست قیمت آن پرداخت شود چه مصرف شدنی باشد و چه مصرف نشدنی.

نکات آخر

در خصوص عکس و یا نامه و از این قبیل هدایایی که مالیت ندارند در صورت بقا قابل استرداد هستند اما از بابت تلف نمیتوان مطالبه خسارت نمود مگر آنکه آن مال عرفاً ارزش مالی داشته باشد در این صورت چنانچه تلف ناشی از تقصیر هدیه گیرنده باشد ، خسارت قابل مطالبه است.

دقت داشته باشید که شیربها عنوان قانونی ندارد و هدیه ای است که زوج به مادر زوجه میدهد بنابراین در صورت برهم خوردن نامزدی باید مبلغ گرفته شده تحت عنوان شیربها مسترد شود.

جهت دریافت مشاوره حقوقی از وکیل متخصص خانواده ، با موسسه حقوقی عدل محور تماس حاصل فرمایید