مجازات های اصلی شامل چه مورادی است ؟

مجازات های اصلی در قاتون : به طور کلی مطابق قانون مجازات اسلامی ایران با آخرین اصلاحات،مجازات ها در ایران به سه دسته تقسیم میشوند:

• مجازات های اصلی
• مجـازات های تکمیلی
• مجـازات های تبعی

مجازات های اصلی

مجـازات های اصـلی همانگونه که از نام آن ها پیداست جزء اصلی ترین مجازات ها هستند. و حتماً باید برای مجازات فردی که مرتکب جرم شده است،یکی از این مجازات ها انتخاب شود. بعد از انتخاب مجازات و صدور حکم و درج در دادنامه،میتوان بنا بر شرایط فرد وش رایط ارتکاب جرم،کیفیات مخففه و یا گاهاً کیفیات مشدده را بر فرد اعمال کرد.

به عنوان مثال فردی که مرتکب جرم سرقت عادی (ربایش) بدون هیچ کیفیات مشدده ای نظیر سرقت در شب یا سرقت گروهی یا سرقت مسلحانه شده است. با توجه به ماده 661 قانون مجازات اسلامی از سه ماه و یک روز الی دو سال حبس در انتظار اوست.
حال این مجازات حبس در نظر گرفته شده برای فرد مجازات اصلی جرم سرقت میباشد. که ممکن است قاضی مجترم رسیدگی کننده با توجه به درجه ی آن بخواهد از کیفیات مخففه نظیر تخفیف مجازات،جایگزین حبس،تعویق صدور حکم و یا تعلیق اجرای مجازات استفاده کند و میزان مجازات را کم نماید. که اصولاً به دلیل نداشتن سابقه کیفری،این کیفیات بر مجرم اعمال میشود.

همچنین گاهاً ممکن است فرد دارای سابقه کیفری بوده باشد یا رفتاری از خود نشان داده باشد و یا چندین جرم را باهم انجام داده باشد که قاضی از کیفیات مشدده نظیر تعدد جرم یا تکرار جرم استفاده نماید و مجازات وی را تشدید کند.

مجـازات های تکمیـلی

همانگونه که از نام این دسته از مجازات ها پیداست،این مجازات ها تکمیل کننده و کامل کننده مجـازات های اصـلی هستند. و در کنار مجازات های اصلی برای فرد درنظر گرفته میشوند و در دادنامه منعکس میشوند.

به عنوان مثال حالتی را در نظر بگیرید که فردی به علت نداشتن گواهینامه رانندگی مرتکب جرمی میشود. و قاضی رسیدگی کننده علاوه بر آنکه مجازات اصلی جرم ارتکابی را بر وی اعمال میکند. مطابق بند ث ماده 23 قانون مجازات اسلامی،ممنوعیت از رانندگی با وسایل نقلیه موتوری را نیز برای مدت دو سال برای وی اعمال مینماید.

یا در حالت دیگری ممکن است فردی مرتکب جرم کلاهبرداری به وسیله دسته چک شده باشد. که قاضی رسیدگی کننده علاوه بر اعمال مجازات اصلی جرم کلاهبرداری که در قانون تشدید مرتکبین اختلاس و ارتشا معین شده است. مطابق بند ج ماده 23 قانون مجازات اسلامی،ممنوعیت از داشتن دسته چک برای مدت معین را به عنوان مجازات تکمیلی بر وی اعمال میکند.

مجازات های تبعی

مجـازات های تبعی همانگونه که از نام آن ها پیداست،به تبع مجـازات های اصلی که در قانون معین شده اند بر فرد اعمال میشوند. و در دادنامه منعکس نمیشوند چرا که نیازی به انعکاس آنان در دادنامه نبوده و همان سوء سابقه کیفری میباشد.

مجازات های تبعی به شرح زیر هستند

• هفت سال در محکومیت های حبس ابد و مجازات های سالب حیات
• سه سال در محکومیت های قطع عضو،قصاص عضوی که دیه وارده بیش از نصف دیه کامل باشد. نفی بلد و حبس تا درجه چهار
• دو سال در محکومیت های شلاق حدی،قصاص عضوی که دیه وارده کمتر از نصف دیه کامل باشد،حبس درجه پنج

در طول مدت زمان ذکر شده فرد از برخی از حقوق اجتماعی خود نظیر عضویت در شوراها یا احزاب،عضویت در هیئت های منصفه،اشتغال به عنوان مدیر مسئول،استخدام و شاتغال در کلیه دستگاه های حکومتی،اشتغال به عوان وکیل دادگستری و دیگر موارد مصرح در قانون محروم میباشد.