مراحل تملیک املاک + 4 مرحله و 3 شرط لازم
مراحل تملیک املاک ، مراحل و شرایط لازم : زمانیکه از تصرف املاک شخصی توسط دولت و شهرداری سخن به میان میاید باید با مراحل تملیک املاک و شروط قانونی برای اجرای این امر نیز آشنا شویم. این مسئله در برخی از موارد افراد را راهی دادگاه می کند و یا اینکه آن ها را در مقابل شهرداری قرار می دهد.
دلایل مختلفی می تواند باعث این امر شود اما اختلاف نظر طرفین در خصوص بهای ملک به عنوان مهمترین دلیل استنادی در دادگاه ها شناخته می شود. در این مقاله توسط وکیل امور ملکی ضمن اشاره به پیش شرط های تملیک املاک توسط دولت و شهرداری به مراحل تملیک املاک نیز خواهیم پرداخت.
شرط اول: ضرورت وجود قانون مصوب
در وهله اول باید قانون مشخصی در خصوص طرح های اجرایی به تصویب رسیده باشد و طبق این قانون نیز، ملک یا املاک شخصی در معرض طرح واقع باشند. دراین زمان است که تملک املاک اجباری شده و هر گونه ممانعت در این زمینه خلاف قانون است چرا که برخلاف مصلحت جامعه و توسعه و رونق آن می باشد.
در این خصوص با سه طرح مصوب روبرو هستیم که مجوز تصرف زمین های واقع در طرح شهرداری را صادر می کنند. این موارد عبارتند از:
- طرح جامع شهر
- طرح تفصیلی
- طرح هادی
شرط دوم: پرداخت بهای ملک به مالک
تامین اعتبار و پرداخت بهای ملک واقع در طرح های فوق از مهمترین بخش های اجرای این قوانین است. چرا که با این کار می توان خسارات وارده بر مالک را جبران نمود. دقت نمایید که اگر ملک مربوطه به عنوان اراضی ملی از آب درآید دیگر وجهی به صاحب ملک تعلق نخواهد گرفت. بنابراین باید اراضی ملی را از این بند مستثنی نماییم.
شرط سوم: رعایت مواعد قانونی
طبق قانون حداکثر مدت زمان لازم برای تملک املاک و انتقال سند رسمی آن ها به نام دولت و پرداخت بهای آن ها باید 18 ماه باشد. حتی اگر میان شهرداری و صاحب ملک نیز توافقی در خصوص بهای ملک صورت نگیرد.
و کار به دادگاه و تعیین کارشناس بکشد. و در آنجا نیز درخواست تجدیدنظرخواهی شود باز هم این زمان نباید بیشتر از 18 ماه باشد. ناگفته نماند که اگر استفاده و تصرف ملک ضرورت داشته باشد. قبل از پرداخت بها و انتقال سند رسمی ملک نیز امکان تصرف آن توسط دولت وجود دارد بی آنکه حقی مبنی بر اجرت المثل ایام تصرف را ایجاد نماید.
نحوه تملیک املاک توسط شهرداری
مراحل تملیک املاک چندان هم سخت و پیچیده نیست. درواقع این کار یک معامله اجباری است و تنها مسئله ای که عموما در خصوص آن ایجاد می شود. عدم توافق طرفین در خصوص قیمت پیشنهادی می باشد.
اگر در همان ابتدا توافق طرفین در خصوص قیمت پیشنهادی نیز به دست آمده باشد دیگر مراحل چندانی ندارد. و در عرض کمتر از یک ماه نیز قابل انتقال خواهد بود. مراحل تملیک املاک توسط شهرداری و دولت را در ادامه و به صورت ترتیبی بیان کرده ایم.
مرحله اول: اعلام به مالک
در قانون تعیین شده است که باید اطلاع رسانی واضحی از تملک ملک صورت گیرد. حتی نوشته شده است که اگر دسترسی به مالک وجود ندارد این کار باید با از طریق نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشار صورت گیرد. اصولا دسترسی به مالکان املاک بخصوص اگر در ایران سکونت داشته باشند. کار دشواری نیست و اعلام به آن ها نیز به راحتی امکان پذیر است.
مرحله دوم: توافق در خصوص بهای ملک
در این مرحله مالک و شهرداری در مقابل یکدیگر قرار می گیرند. اصولا قیمت ملک در هر بخش از کشور با توجه به ارزش زمین های مشابه کاملا واضح است اما برخی از شرایط می تواند باعث افزایش یا کاهش قیمت زمین های مورد نظر گردد. و این مسئله به عدم توافق طرفین در خصوص بهای ملک منجر گردد. در این شرایط نیاز است تا مرحله سوم را انجام دهید.
مرحله سوم: مراجعه به دادگاه و بهای ملک واقع شده در طرح شهرداری
در اینجا باید به دادگاه محل وقوع ملک غیرمنقول مراجعه کنید. در دادگاه نیز یک هیات سه نفره از کارشناسان رسمی به بررسی این مسئله می پردازند که ارزش واقعی ملک چقدر است؟
یک نفر از اعضای این هیات مورد اعتماد شهرداری، یک عضو مورد اعتماد خواهان و یک عضو نیز به انتخاب طرفین مشخص می شود. در نهایت نیز حداکثر آراء مبنای صدور حکم واقع می شود. البته رای دادگاه قابل تجدیدنظر خواهی است که باید ظرف بیست روز از صدور حکم صورت گیرد.
مرحله چهارم: تامین اعتبار و انتقال سند رسمی ملک
آخرین مرحله به تامین اعتبار یا همان پرداخت بهای ملک واقع در طرح شهرداری اختصاص دارد. زمانیکه شهرداری مبادرت به تامین اعتبار نمود می تواند شرایط انتقال مالکیت و سند رسمی را مهیا نماید.
هرچند دولت می تواند در صورت ضرورت و پیش از پرداخت وجه مورد نیاز نسبت به تصرف ملک اقدام کند. با این حال تا قبل از پرداخت بهای ملک امکان تملیک ملک به صورت رسمی و از طریق دفاتر ثبت اسناد امکان پذیر نیست.